Home > Tram > Paardentram > Serie > Serie 8 (48)

Amsterdamsche Omnibus Maatschappij - Serie 48
Serie: 48 (vanaf 1880: 60)
Type: Grote Imperiaal-Paardentramwagen
Bouwjaar: 1879
Fabrikant wagenbak:
Waggonfabrik P. Herbrand & Cie., Köln-Ehrenfeld(Duitsland)
Lengte : 6700 mm(wagenbak met balkons)
Lengte : 4900 mm(wagenbak zonder balkons)
Lengte :
Breedte:
Hoogte:
Radstand:
Wieldiameter:
Gewicht :
Aanschafprijs :
Passagiersindeling : 40-12

In 1879 werd nog eenmaal een buitenlandse bestelling gedaan. Deze grote imperiaalwagen 48 werd gebouwd in Duitsland. De wagen vertoonde een aantal kinderziekten, waardoor de wagen nog in 1879 naar Beijnes werd gestuurd om een en ander te verhelpen.

Hoewel de wagen volgens de catalogus van Herbrand beneden 20 en boven 24 zitplaatsen had plus 12 staanplaatsen, werd de capaciteit op 40 zitplaatsen, beneden 20 en boven 20, plus 12 staanplaatsen(6 per balkon) gesteld. Beneden waren de banken van kussens voorzien, boven hadden zij lattenzittingen. De remblokken bevonden zich aan de buitenkant van de wielen zaten kleine baanruimers.

Later in 1879 werd een nieuwe serie dichte wagens door Beijnes geleverd, die de nummers 48-59 kregen. Toen in 1880 de imperiaalwagen 48 terugkwam van Beijnes kreeg deze het eerste nog vrijstaande nummer 60 aangebracht.

In de periode 1880-1883 waren de rijtuigen voor iedere lijn in specifieke kleuren geschilderd: bruin/geel, bruin, blauw, geel, groen/zwart, grijs, groen, rood.
Rijtuig 60 werd groen en zwart geschilderd. Vanaf 1883 af werden de rijtuigen blauw met bruine panelen. De maatschappijnaam werd voluit op het onderpaneel gezet, eerst met grote letters over de gehele lengte en vervolgens met kleinere letters op drie regels in het midden.
Voor 1880 was men al begonnen langwerpige koersborden opzij op het dak en ronde op de kop van de luifels te plaatsen. In 1883 kwamen er drie kortere borden opzij op het dak en kopborden in per lijn verschillende vorm en kleur.
Van 1888 tot 1894 stonden in plaats van de zijkoersborden reclameborden met de tekst "Van Houten's Cacao de beste - goedkoopste in gebruik"op het dak. Kort na de invoering hiervan kwam er één kort zijkoersbord midden op het bovenpaneel.

In 1880 ging de AOM over tot het gebruik van kleurwagens; per lijn zou materieel van een voor iedere lijn aparte kleur worden gebruikt. In de periode 1880-1883 was het rijtuig 60 groen en zwart geschilderd.

Of bij dit rijtuig de remblokken naar de binnenkant van de wielen zijn geplaatst en of de luifels omhoog zijn gebracht, weten wij niet, maar dit is wel waarschijnlijk.

Rond 1893 werd het zit/staanplaatsaantal gewijzigd, waarbij op het voorbalkon 1 staanplaats minder werd. Op het achterbalkon bleef dit 6 staanplaatsen. Ook de zitplaatsindeling wijzigde, waarbij beneden het aantal gesteld werd op 18 en boven op 22, zodat nu een plaatsindeling ontstond van 5+18/22+6, ofwel 40-11.

Omstreeks 1895 werden de luifels(van het Beijnes-model) hoger geplaatst, de kopraampjes bij het dak verwijderd en lijnkleurlichten opzij gemonteerd. De stangen tussen de balkonschermen en de luifels zullen bij deze gelegenheid zijn verwijderd, als dit niet reeds eerder was gebeurd. Tevens werden regenlijsten bovenaan de bak gemaakt en hierboven een rond de bak en de luifels doorlopende lijst aangebracht. Iets later werd begonnen met het plaatsen van lichtopeningen met verwisselbare gekleurde glazen voor lijnaanduiding bij avond. Zij kwamen in de bovenpanelen rechts opzij, bij de reeds aanwezige lampen, die licht naar voren en naar achteren gaven door openingen in de kopschotten en tevens het inwendige van de rijtuigen verlichtten. De bel hing aan de rand van de luifel. Dit bleef zo, toen de luifels hoger werden gezet.

In 1900 kwam de wagen in handen van de Gemeentetram Amsterdam(GTA). Bij de GTA werd de plaatsindeling gewijzigd in 40-12, waarbij nu op beide balkons 6 staanplaatsen werden toegestaan.
Van 1900 af werden op een aantal lijnen geen kopborden meer gebruikt, maar een klapbord dwars midden op het dak.

De grote imperiaalwagen 60 heeft bij de Gemeentetram nog tot 1903 dienst gedaan en in 1906 werd het rijtuig gesloopt.

In zijn hele loopbaan heeft Imperiaalwagen 60 slechts op een beperkt aantal paardentramlijnen dienst gedaan:
De dienst met de wagen begon op de in 1877 ingestelde lijn DV (Dam - Vondelstraat), die gestald stond in de remise Stadhoudersakde. De wagen was hierbij de reservewagen voor die lijn en werd dus ingezet als één van de vaste dienstwagens defect was en na herstel van die wagen ging de 60 dan weer op reserve.
Op 11 mei 1883 verhuisde de wagen naar lijn DPC (Dam - Willemspark), eveneens geëxploiteerd vanuit de remise Stadhouderskade, om het massale vervoer op die lijn naar de wereldtentoonstelling te verwerken.
Na afloop van de wereldtentoonstelling op 1 oktober 1883 gingen de imperiaalwagens naar lijn DH (Dam - Haarlemmerplein), geëxploiteerd vanuit de remise Droogbak(vanaf 1892: remise Brouwersgracht). Door de ligging van de wisselplaatsen kon deze lijn niet frequent rijden zodat men met grotere eenheden moest gaan rijden.
Rond 1888 begon men geleidelijk met het afstoten van het imperiaalmaterieel en werden deze vervangen door de nieuwe grote wagens 164, 177, 178, 190 en 191, alsmede de verbouwde 68. De 60 werd toen reservewagen voor die lijn.
Van mei t/m november 1895 werd op het Museumplein de tentoonstelling voor het hotel- en reiswezen gehouden, waardoor wederom het grote materieel en de imperiaalwagens op de hiernaartoe rijdende lijn DW(voorheen DPC) (Dam - Willemsparkweg), geëxploiteerd vanuit de remise Willemspark, hier moesten worden ingezet om het massale passagiersaanbod te kunnen vervoeren. De 60 reed hier ook van 1 juli tot 5 oktober 1895. Hierna was het vrijwel gedaan met de inzet van imperiaalwagens en gingen deze vrijwel allen buiten dienst. Slechts sporadisch werd daarna de wagen nog in de dienst gebruikt en uiteindelijk ging de wagen in 1903 definitief buiten dienst.

                 

Traminfo.nl © 2003-2015 | Contact  | Colofon | Disclaimer | Links